Met liefde voor Fins grenenhout

Tegenwoordig worden Paulsens gewilde meubels en constructies van psychedelisch grenen beschouwd als bepalende werken binnen een ontwerpgenre dat bescheiden materialen benadrukt. Paulsen is ook een toegewijde maker van stoelen, wat hem tot een logische keuze maakte om de 001 Dining Chair van Vaarnii te ontwerpen. 

Ik wilde iets creëren waar je niet voorzichtig mee hoeft te zijn of bang voor hoeft te zijn dat het kapot gaat of omvalt. Iets waarmee je moeiteloos kunt omgaan.

– Ik heb een haat-liefdeverhouding met het ontwerpproces, omdat ik van design houd, maar het soms ook verafschuw. Ontwerpen is zo fascinerend, maar kan ook ontzettend kitscherig zijn. Mijn manier om hiermee om te gaan is door een enigszins ‘anti’-benadering te hanteren. Ik gebruik bewust niet-pretentieuze materialen die voor iedereen toegankelijk zijn – bouwmaterialen en spullen uit de bouwmarkt.

1001 Hans Pendant Ø38

Vaarnii

001 Dining Chair

Vaarnii

001 Dining Table Round

Vaarnii

Wanneer je je materialen kiest, creëer je dan een soort tegenreactie tegen commerciële normen? 

– Ja. Ik werk graag als een muzikant die niet afhankelijk is van een groot platenlabel of contract; vrij van beperkingen en vrij om alles te maken wat ik wil.

Dat is een goede vergelijking! 

– Ik ben net zo geïnteresseerd in mode als in meubels, muziek en film – alles maakt deel uit van een hedendaagse cultuur voor mij. Het ging nooit om geavanceerde trucs; mijn ontwerp moet eenvoudig te produceren zijn. Toen ik net was afgestudeerd, ging ik naar bouwmarkten om materialen te kopen. Ik was te ongeduldig om een tekening te maken, offertes aan te vragen, te betalen voor iets dat geproduceerd moest worden, en misschien nog ontevreden te zijn met het resultaat. In plaats daarvan werd het snel, ongedwongen en eenvoudig – gewoon dingen in elkaar schroeven. Toen ik deze werkwijze vond, begon ik ook de eenvoudige materialen meer te waarderen.

Wat dacht je toen Vaarnii vertelde dat de hele collectie van grenenhout gemaakt zou worden? 

– Ik was dolblij, want ik hou van grenen. Het idee dat een bedrijf dit zou doen en mij bovendien zou vragen deel uit te maken van het team... dat maakte me ontzettend blij. En het was spannend om te zien wat de andere ontwerpers zouden maken. Ik hield van het idee vanaf het allereerste moment.

001 Stool

Vaarnii

Ik heb altijd van grenen gehouden juist omdat mensen het als lelijk en simpel beschouwen.

Grenenhout speelt een dominante rol in je werk. Hoe is jouw relatie met dit materiaal begonnen? 

– Ik heb altijd van grenen gehouden juist omdat mensen het als lelijk en simpel beschouwen – dat intrigeerde me. Ik begon met grenen omdat het gemakkelijk beschikbaar was en omdat ik een andere weg wilde inslaan. Maar daarna begon ik het van dichtbij te bekijken. Ik zag de patronen en onvolkomenheden – de knoesten – en ontdekte hoe mooi ze zijn. Het zijn niet alleen de knoesten die mooi zijn, maar ook de patronen eromheen. De nerf is bijna psychedelisch, een beetje zoals moiré – een flikkerend, bewegend patroon. Als je hout tekent in een stripverhaal, voeg je knoesten toe om het materiaal te benadrukken, dus grenen is ook een archetype.

Dus grenen is een symbool voor hout? 

– Ja, het is het meest ‘houtachtige’ hout. 

Blijf je kleur toevoegen aan grenen? 

– Ja, altijd. Ik laat nooit iets achter me; voor mij is het nooit af. Ik hou ervan.

Het is een massief beest – robuust, direct, brutaal en stabiel.

Het is ook geweldig om te horen dat je nooit zult stoppen met het ontwerpen van stoelen. Dat betekent dat je altijd de stoel voor het moment ontwerpt, niet de enige perfecte stoel. Vertel ons over de Vaarnii Dining Chair. 

– Het is een massief beest – robuust, direct, brutaal en stabiel. Ik wilde iets creëren waar je niet voorzichtig mee hoeft te zijn of bang voor hoeft te zijn dat het kapot gaat of omvalt. Ik wilde iets maken dat, op de een of andere manier, een verlengstuk van het huis is – als een deel van de architectuur. Het is een object dat aanwezig is – echt aanwezig. Ik ben altijd gefascineerd door infrastructuur, openbare banken die in de grond worden verankerd, objecten die er zijn om hun doel te dienen. Deze stoel heeft een beetje dat gevoel.

Hoe was het om voor productie te ontwerpen? Ik weet dat dat iets is wat je niet vaak doet. 

– Het is ongebruikelijk voor mij. Maar de variatie aan machines en gereedschappen die ik tot mijn beschikking had, was echt interessant. Het was vooral spannend om de mogelijkheid te hebben om vormen te sculpteren – de zitting van de stoel is uit één massief stuk gefreesd. Ik buig of dwing normaal gesproken geen materialen, dus het was interessant om met dit proces te werken en het echt functioneel te benutten. Ik werk zelden met merken, maar vanaf het eerste gesprek was ik onder de indruk van Vaarnii en hun visie.

Denk je dat de duidelijke kaders van de Vaarnii-collectie nuttig zijn geweest voor jou als ontwerper? 

– Ik ben een groot fan van ‘graven waar je staat’. Wat kan ik gebruiken dat al hier is? Ontwerp wordt zoveel beter wanneer je duidelijke kaders hebt om binnen te werken.

Het zijn niet alleen de knoesten die mooi zijn, maar ook de patronen eromheen – de nerf is bijna psychedelisch.

Wat waren de kaders die je kreeg voor het ontwerp? 

– "Ik werd gevraagd om een eetkamerstoel te ontwerpen die comfortabel is voor langere zitperiodes. Ik had gemengde gevoelens omdat ik van het ontwerpen van stoelen houd – het is mijn ding – maar comfort is meestal niet mijn eerste prioriteit. Comfort en ergonomie zijn altijd belangrijk, maar ze zijn niet de drijfveer achter mijn ontwerpen. Ik moet toegeven dat ik in het begin wat nerveus was." 

Wetende dat de stoel in massaproductie zou gaan – beïnvloedde dat je? Als je had gefaald, zou je niet slechts tien mensen ongemakkelijk maken, maar duizenden. 

– "Wat mooi is aan mijn studio, is dat ik een stoel kan maken en die vervolgens kan evalueren. Als ik niet tevreden ben of iets wil veranderen, kan ik dat doen. Maar met een product als de Vaarnii Dining Chair, als eenmaal het besluit voor productie is genomen, is dat definitief. Ik heb veel tijd besteed aan abstract nadenken over de opdracht en het verwerken ervan voordat ik echt begon te ontwerpen. Ik werk langzaam, of eerder met een langetermijnperspectief – ik heb nooit haast, en dat is heel belangrijk voor mijn proces." 

1003 Hans Pendant Ø60

Vaarnii

001 Dining Chair

Vaarnii

Vind je dat je geslaagd bent? 

– Ik hoop het. Ik kijk ernaar uit om te zien hoe mensen met de stoel omgaan en hoe ze hem gebruiken. Ik hoop dat ze hem net zo waarderen als ik.

Fredrik Paulsen woont en werkt in Stockholm. Momenteel werkt hij aan verschillende grootschalige openbare installaties, designobjecten en interieurs.