Materiaalgids: Hout

Houtsoort

De houtsoort die je kiest voor je meubels heeft een grote invloed op hoe ze eruit zullen zien. De natuurlijke kleur en textuur van het hout kunnen de hele look van de meubelen gemakkelijk veranderen. Hieronder lees je meer over eiken, essen en beuken, de populairste houtsoorten in ons assortiment, maar ook over mooie maar minder gangbare houtsoorten zoals walnoot en teak.

Eiken

Eiken is ongetwijfeld een van de populairste houtsoorten, wat wel blijkt uit het enorme assortiment meubels dat in dit hout verkrijgbaar is. In de meeste gevallen kun je ook kiezen uit veel meer afwerkingen dan andere houtsoorten, omdat de natuurlijke kleur en mooie nerf goed samengaan met zeep, olie, beits of vernis.
Het hout is ook ongelooflijk duurzaam, grotendeels door zijn weerstand tegen vocht. Een stoel of tafel in massief eiken heeft zelden een probleem om generaties lang mee te gaan, op voorwaarde dat je je meubels op de juiste manier verzorgt en onderhoudt.

Essenhout

Veel mensen kiezen essenhout vanwege de van nature lichte kleur, die vaak voorkomt in witte en gele tinten met vleugjes lichtbruin. Net als bij eiken werkt het hout vaak goed met de meeste afwerkingen, vooral zeep en blanke lak, maar ook beits- of lakkleuren.

Beuken

Beuken is een veelgebruikte houtsoort, vooral als het gaat om buighout. Dit komt omdat de lignine gemakkelijk zacht kan worden gemaakt met stoom en vervolgens op eindeloze manieren kan worden gebogen. Enkele voorbeelden zijn Vilda van Jonas Bohlin, Chair 14 van Michael Thonet en Chair 18 van August Thonet. Het hout is heel licht van kleur en kan na het stomen een beetje roodachtig worden.
Vergeleken met veel andere houtsoorten is de nerfstructuur van beuken zeer minimaal, wat betekent dat het hout vaak wordt gebruikt voor meubels die uniform in één kleur moeten worden gelakt zonder zichtbare structuur. Het resultaat is een extreem glad oppervlak met een glanzende afwerking. Tegelijkertijd kan met een gezaagde oppervlaktebehandeling een iets lichtere uitstraling worden bereikt dan bijvoorbeeld bij essen of eiken.

Walnoot

Walnoot is een zeer sterke en duurzame houtsoort die met zijn afwisselend lichte en donkerbruine tinten een exclusieve uitstraling heeft. Meubelen van walnoot zijn altijd duurder dan lichtgekleurd hout, vooral als het om massief houten meubelen gaat. Daarom wordt in plaats daarvan vaak fineer gebruikt om een mooie uitstraling te krijgen zonder de prijs te veel te verhogen.

Als je houten meubelen in walnoot koopt, ben je op zoek naar de natuurlijke look. Daarom worden er geen andere oppervlaktebehandelingen gebruikt dan blanke lak en olie. Beide varianten werken goed met het donkere hout. Soms worden meubels van bijvoorbeeld eiken of beuken aangeboden met een zogenaamde walnootbeits, die de houtsoort nabootst voor een veel lagere prijs.

Teak

Teak is een populaire houtsoort, niet alleen omdat het door zijn duurzaamheid en lange levensduur uitstekend geschikt is voor buitenmeubelen, maar ook vanwege zijn donkere roodbruine kleur. Terwijl de vraag voortdurend toeneemt, neemt de beschikbaarheid van natuurlijke bossen af. Dit heeft van het hout iets van een rode, bruine kleur gemaakt. Hierdoor is het hout een soort milieuschurk geworden. Daarom raden we aan te kiezen voor gecultiveerd teakhout uit duurzame bossen.

Hoewel teak veel wordt gebruikt voor de productie van buitenmeubelen, is het ook een bijzonder mooie houtsoort voor binnenshuis. Het wordt vaak in kleine hoeveelheden gebruikt als contrasterend detail bij een andere houtsoort, zoals de Lamino van Yngve Ekström, die verkrijgbaar is in eikenhout met armleuningen van teakhout. Net als walnoot ziet het hout er het beste uit in blanke lak of olie.

Kersen

Kersenhout is een houtsoort met een niet al te dominante nerf, maar met een kenmerkende mix van roodgele en roodbruine tinten. Hier wordt vaak gekozen voor een blank gelakte of geoliede afwerking, waardoor het hout in de loop der jaren verandert in een meer cognackleurig uiterlijk wanneer het wordt blootgesteld aan daglicht.

Berk

In de jaren 1930 werd berken veel gebruikt in de meubelmakerij, maar tegenwoordig is dat veel minder het geval. Wat het hout zo aantrekkelijk maakt, is dat het aanzienlijk kan variëren tussen de volledig gladde, bijna onzichtbare textuur van glasberk en de levendige, vlamachtige textuur van lenteberk. De kleuren kunnen ook variëren van lichtgele en witte tinten tot meer opvallende roodtinten.

In ons land worden maar weinig meubels gemaakt van berkenhout, tenminste als het gaat om houten meubels met grote zichtbare delen. Meubels die extreem duurzaam moeten zijn, worden het best gemaakt van glasberk, waarvan het uiterlijk als “levenloos” kan worden ervaren. Aan de andere kant is het esthetisch spannendere berkenhout zelden geschikt, maar is het beter geschikt als decoratief detail.

Esdoorn

Esdoorn lijkt erg op de lichtheid van berken. Hier krijg je echter een levendiger uiterlijk door de vlammende, duidelijk gemarkeerde nerf die een organisch patroon creëert. Omdat deze houtsoort ook heel weinig knoesten en vezelverstoringen heeft, is het ook ideaal voor het buigen van hout. Het materiaal werkt ook goed met de meeste oppervlaktebehandelingen, waarbij je gemakkelijk een aantrekkelijk resultaat kunt bereiken.

Iepen

Hoewel iep niet veel gebruikt wordt door onze merken, heeft het een ongelooflijk decoratieve en levendige houtstructuur. Onbehandeld iep heeft een duidelijke gele kleur die na verloop van tijd verandert in een meer bruine tint. De meeste oppervlaktebehandelingen werken goed met deze houtsoort, vooral olie en blanke lak, omdat ze het sterke karakter van de nerf behouden.

Oppervlaktebehandelingen

De keuze van de oppervlaktebehandeling is net zo belangrijk als de keuze van de houtsoort. Hiermee kun je zowel het uiterlijk als de duurzaamheid van het hout beïnvloeden. Hieronder lees je meer over onze meest gebruikte oppervlaktebehandelingen, hun voordelen en waarom je misschien moet overwegen of je eerste keuze echt geschikt is voor de toepassing van het meubel.

Denk eraan: Als je je meubels zelf behandelt met zeep, olie, lak of een ander meubelverzorgingsproduct, is het heel belangrijk om altijd de instructies te volgen, terwijl je er altijd zeker van moet zijn dat het product dat je hebt gekozen geschikt is voor het soort hout dat je gaat behandelen. Ook moet je altijd voorzichtig zijn met schuren, waarbij het beter is om de hulp van een professional in te roepen om het risico te vermijden dat je meubels worden geruïneerd zonder enige vorm van garantie of vergoeding.

Zeep

Zeep, of zeep zoals het ook bekend staat, is ongetwijfeld een van de populairste afwerkingen voor houtsoorten zoals essen, eiken of beuken. Ze worden vooral gebruikt voor deze houtsoorten omdat ze een heel helder en opwekkend uiterlijk geven, zonder het natuurlijke karakter van het materiaal te verliezen.
Een eerste nadeel, dat na verloop van tijd minder wordt, is dat eettafels die dagelijks gebruikt worden vaak ongeveer een keer per week opnieuw behandeld moeten worden. Het proces is echter niet zo tijdrovend als het klinkt, want je kunt de tafel gewoon afnemen met een zeepoplossing die je gemakkelijk zelf kunt mengen en in het kastje of onder de gootsteen kunt bewaren.
Wat vuil en vlekken betreft, is zeep goed bestand tegen sap-, wijn- en koffievlekken. In de meeste gevallen kunnen deze vlekken worden opgeveegd en permanent worden verwijderd met een beetje nieuwe zeepoplossing. Voor uitgebreidere vetvlekken kun je ook lichtjes schuren met fijn schuurpapier als de vlekken na verschillende behandelingen nog niet verdwenen zijn.

Soap

Soap, or soap as it is also known, is undoubtedly one of the most popular finishes for woods such as ash, oak or beech. They are mainly used for these woods because they give a very bright and uplifting appearance, without losing the natural character of the material.
An initial drawback, which diminishes over time, is that dining tables that are used daily often need to be re-treated about once a week. However, the process is not as time-consuming as it sounds, as you can simply wipe the table with a soap solution that you can easily mix yourself and keep in the cabinet or under the sink.
As for dirt and stains, soap resists juice, wine and coffee stains well. In most cases, these stains can be wiped up and permanently removed with a little new soap solution. For more extensive grease stains, you can also lightly sand with fine sandpaper if the stains have not disappeared after several treatments.

Matte vernis

Matte vernis volgt precies hetzelfde principe als blanke vernis als het gaat om het afdichten van poriën en ongevoeligheid voor uitdrogen, terwijl het verschil vooral visueel is. De oppervlaktebehandeling laat een matte afwerking achter in plaats van een glanzende, terwijl het hout vaak iets lichter van kleur is.

Oliën

Elke keer dat een meubel met olie wordt behandeld, wordt het hout verzadigd. Een geoliede afwerking is dan uitzonderlijk goed bestand tegen vetvlekken, omdat het absorptievermogen van het hout erg laag is. Toch moet je er rekening mee houden dat vlekken van andere vloeistoffen gemakkelijk kunnen ontstaan als ze niet onmiddellijk worden weggeveegd.

Olie vereist ook een zekere mate van onderhoud. Afhankelijk van hoeveel je meubels worden gebruikt, kan het voldoende zijn om het hout één keer per jaar opnieuw in te oliën. Hoe vaak je je meubels moet oliën, hangt ook af van het soort meubels. Een eettafel heeft natuurlijk veel meer onderhoud nodig dan bijvoorbeeld een stoel of een boekenkast.

Houd er rekening mee: Zorg ervoor dat je een met olie doordrenkte doek of borstel altijd in een luchtdichte container doet nadat je je meubels hebt afgewerkt, anders bestaat het risico dat ze vlam vatten. Je kunt een gewone plastic zak gebruiken om alle lucht eruit te persen en er dan een knoop in te leggen.

Witte olie

Gewone olie en witte olie verschillen vooral in hun esthetische eigenschappen. In tegenstelling tot de typische warme, ietwat donkere uitstraling van olie, geeft witte olie het hout een meer witte en koude uitstraling. Wat betreft vlekbestendigheid en jaarlijks onderhoud zijn ze echter bijna identiek.

Beitsen

Beits is een aantrekkelijke manier om hout te kleuren zonder de structuur en nerf van het hout te verliezen, in tegenstelling tot bijvoorbeeld lakverven die vaak erg glad zijn met een meer glanzende afwerking. De nerf zorgt ook voor mooie kleurverschillen in het hout, afhankelijk van hoe het licht valt.

Bij ons is het het meest gebruikelijk om een heel donkere beits te kiezen, vooral in het zwart. Dit is omdat het een kleur is die gemakkelijk te plaatsen is en tegelijkertijd vuil en vlekken goed verbergt. Op de voorpoten van een stoel kunnen na verloop van tijd bijvoorbeeld donkere vuilvlekken van sokken of schoenen komen, die op een zwart gebeitst meubelstuk vrijwel onzichtbaar zullen zijn.

Hoewel gebeitste meubels niet veel onderhoud nodig hebben, is het aan te raden om meubelpolish te gebruiken dat is aangepast aan het materiaal. Dit zal het hout opfrissen en langer beschermen.

Massief hout

Massief hout is een goede materiaalkeuze voor meubels. Dit komt omdat het materiaal een robuuste constructie, lange levensduur en een solide gevoel van kwaliteit biedt. Dit is vooral goed voor tafels, omdat je een tafelblad na een paar jaar ook kunt afschuren als er te veel krassen en andere slijtage zijn ontstaan. Als je je tafelblad schuurt, moet je er ook rekening mee houden dat je het hout moet overspuiten om de bescherming te behouden.

Houtfineer

Fineer is een uiterst dunne laag hout die over een ander materiaal kan worden gelijmd, zoals multiplex. Uiterlijk zijn de esthetische voordelen van fineerhout en massief hout bijna identiek. Het grote nadeel van fineer is dat elke laag zelden dikker is dan een paar millimeter. Dit maakt het materiaal veel gevoeliger voor krassen en stoten - en je kunt het niet afschuren als het versleten is.

Vooral eettafels doen het zelden goed in fineer, vooral als je kleine kinderen hebt of van plan bent de tafel te gebruiken in een openbare omgeving met veel gebruik. Voor andere soorten tafels zoals bureaus of vergadertafels is het materiaal echter een betaalbare en aantrekkelijke keuze.

Voor het gebruik van houtfineer in meubels zoals stoelen, fauteuils of planken ligt het niet zo gevoelig. In de meeste gevallen zijn de poten en het frame van een stoel of fauteuil van massief hout, terwijl de zitting en rugleuning met fineer zijn bekleed vanwege de buigzaamheid. Planken of andere opbergmeubels zijn ook niet onderhevig aan hetzelfde soort hoge spanningen als een tafel.

Onderhoudsinstructies

Vuil en vlekken

Als het op vlekken aankomt, is het meest kwetsbare meubelstuk natuurlijk de tafel. Of het nu een salontafel of eettafel is, dit is de plek waar vaak met eten en drinken wordt omgegaan, wat leidt tot morsen. Ongeacht de afwerking moet je altijd onderzetters gebruiken, want kringen op tafel zijn het meest voorkomende type vlek.

Om het risico op blijvende vlekken te minimaliseren, moet je gemorst voedsel altijd onmiddellijk verwijderen en alle resten of vloeistoffen wegvegen. Dit beperkt ook het onderhoud tot een minimum, zodat je je tafel niet hoeft in te zepen, te oliën of te lakken.

Vuil is echter iets waar de meeste houten meubels ook last van hebben. Een boekenkast moet meestal alleen worden afgestoft, terwijl een stoel of fauteuil gemakkelijk vuilvlekken op de voorpoten kan krijgen. Afhankelijk van de afwerking die je kiest, kun je in de meeste gevallen de getroffen plek gewoon afnemen met een vochtige doek. In het ergste geval kun je meer ingewortelde vuilvlekken wegschuren met fijn schuurpapier en nieuwe lak.

Zonlicht

Houten meubelen kunnen na verloop van tijd ongelooflijk mooi worden, gewoon door ze bloot te stellen aan mild daglicht. Je moet echter voorkomen dat je houten meubels in direct zonlicht komen te staan. Vooral tijdens de eerste periode kunnen de meubels extra gevoelig zijn voor licht. Hier moet je bijvoorbeeld voorzichtig zijn met het plaatsen van interieurdetails zoals vazen of kandelaars op tafel, omdat dit kan leiden tot duidelijke kleurverschillen tussen de blootgestelde en beschaduwde delen.

Luchtvochtigheid

Omdat hout een natuurlijk materiaal is, wordt elke houtsoort beïnvloed door de luchtvochtigheid in de kamer. De ideale luchtvochtigheid moet ergens tussen 40-50% liggen. Als de luchtvochtigheid lager is dan 35%, is er een verhoogd risico op zogenaamde droogscheuren in het hout. Deze hebben normaal gesproken geen invloed op de duurzaamheid van het hout, maar zijn ongewenst vanuit het oogpunt van uiterlijk.
Ook moet je houten meubels niet te dicht bij een radiator of open haard plaatsen, omdat dit het droogproces kan versnellen en al na een paar uur blijvende schade kan achterlaten. Om de luchtvochtigheid in de kamer te meten, kun je een hygrometer gebruiken.

Onderhoud

Hoeveel en hoe regelmatig je houten meubels onderhoud nodig hebben, hangt helemaal af van hoe de meubels worden gebruikt en wat voor afwerking ze hebben. In ons assortiment vind je de meeste onderhoudsproducten voor meubels die je nodig zou kunnen hebben. Lees altijd goed de gebruiksaanwijzing en zorg ervoor dat het product dat je koopt geschikt is voor zowel het materiaal als de afwerking van het meubel.